Փառփլ

Հլը էս ջագիներին, պ-հաաա ՃՃՃՃ

Փառփլ, կամ Դիփ Փառփլ, կամ Խորապես Մանուշակագույն (անգլ.` Deep Purple) - վաստակավոր բրիտանական երաժշտական համույթ, ղեկավարությամբ ժողովրդական արտիստ, Հայաստանի պատվո շքանշանի դափնեկիր Յան Գիլանի: Վերջին տարիներին Փառփլները սովորություն են սարքել առիթ ու անառիթ գալ Հայաստան, առաջնցելով հանրապետության ջագի-ջուգի ռոքերների հրճվանքն ու հիացմունքը և քյառթու գագո սափիենսների զայրույթը: Իսկ "Գիլանը Երևանում" արտահայտությունը էնքան սովորական ա դարձել ու Գիլանը հայերուն համար էնքան բան ա արել, որ երբ որ մեռնի երևի բերենք Պանթեոնում թաղենք` Կոմիտասի ու Վահան Տերյանի կողքը: Մեկ էլ մտավախություն կա, որ բըձա Գիլանը շուտով կդառնա հայկական էստրադայի ներկայացուցիչ, ասել է թե` սիրված երգիչ-երգչուհի:

Հայերն ու փառփլները

Գիլանը տխուր ա, քանի որ դեռ չի տեսել հազարամյա մեր հայրենիքը

Կարգին տղեքը` մեզ

Վաստակավոր երաժիշտ, Մեծ Բրիտանիայի թագավորության ամենախոր մանուշակագույն երգիչ-երգահան Յան Գիլանն առաջին անգամ այցելել է մեր հազարամյա պատմություն ունեցող հայրենիքը հեռավոր 1990 թվականին: Ավելին, ժամանելով Հայաստան, Գիլանը մեկի փոխարեն երկու համերգ է տվել Մարզահամերգային համալիրում: Նրա` այսչափ բարեսրտությունը կապված էր 1988-ի երկրաշարժի հետ` տղեն լավություն էր ուզում աներ, ու մերսի իրան դրա համար: Բայց էդ էլ դեռ սաղ պատմությունը չի բնավ: Դրանից հետո մի քանի ուրիշ կարգին տղեքի հետ (վաստակավոր երաժիշտ-կիթառահարներ Թոնի Այոմու, Բրայան Մեյի, Ռիչի Բլեքմորի, Դևիդ Գիլմորի և այլոց) Յանչոն ձայնագրել է The Earthquake Album ալբոմը ու սաղ գումարը փոխանցել երկրաշարժից տուժած հայ ազգին:

Մենք` կարգին տղեքին

20 տարի անց հայերը հանկարծ հիշեցին, որ 20 տարի առաջ մի շարք կարգին տղեք իրանց լավություն են արել, ու հասկացան, որ լավության տակից պետք ա դուրս գալ: Ու տենց, Mediamax ընկերություն-ախպերությունը վերցրեց իրա վրա էդ առաքելությունը ու տենց ստեղծվեց Armenia Grateful to Rock (Հայերը ռոքի ցավը տանեն) ակցիան: Ակցիայի իմաստը կայանում էր նրանում, որ կարգին տղեք Գիլանն ու Այոմին գան Հայաստան ու հայերը իրանց տեսնեն, քանի իրանք սաղ են: Տենց էլ եղավ, տղեքը եկան, հայերը իրանց տեսան, ուտուշ-խմուշ եղավ, մեդալներ տրվեցին, բոլորը մնացին գոհ ու երջանիկ: Մասնավորապես շատ գոհ է Հայաստանի Գլխավոր Լուսանկարիչը:

Գիլանի երրորդ հայտնությունը

Գիլանը Այոմուն` "Ապեր, մտածում եմ Վահագնի թաղամասում տուն առնեմ, բայց հիփոտեկի պայմանները դուրս չեն գալիս"

Շնորհակալությունն ընդհունելով հայ ազգից, որոշ ժամանակ անց Գիլանը երրորդ անգամ հայտնեցավ հայ ազգին` այս անգամ ելույթ ունենալով Օպերայի և ձյուդոյի թատրոնի բեմին (մեկի տեղ` երկու անգամ), Փառփլի եգրերը տժժցնելով սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ` 2010 թվականի մարտի 25-26-ին: Այս ԿՄ-ականը, օրինակ, համերգից խիստ գոհ էր: Ինչպես և մյուսները, որոնք իրար տեսնելուց ասում էին` "ձեր Գիլանը շնորհավոր": Կենդանի Մայտանն ընդհանրապես մարտի 24-27 ընթացքում դիփ Փառփլ էր: Ոմանք, սակայն, այդ համերգին չհասան, փոխարենը սպասելով նույն թվականի մայիսին կայանալիք Գիլանի չորրորդ հայտնությանը, այս անգամ` Խորապես Մանուշակագույն այլ երաժիշտների հետ: Մինչ այդ, սակայն, բոլորը ցխվել էին Գիլանի ելույթից Շանթ հեռուսուտաընկերության եթերում: Մյուս կողմից, ՀայՍուպերՍթար Սուրոն ստացավ անմոռանալի տպավորություններ Յանչոյի հետ տժժալուց: Բայց դե, ասենք, ո՞վ չէր ստանա: Փառփլի հետ նվագելը վուվուզել փչել չի բնավ:

Գիլանի չորրորդ հայտնությունը

Սուրոն ունի կիթառ ու գիտի, թե ինչպես այն օգտագործել

Գիլանի ու Փառփլների հերթական հայտնությունը տեղի ունեցավ մայիսի 25-ին էլի Համալիրում: Ով կարողացավ` այդ թվում պարսիկ և վրացի փառփլականները, նկարվեց, գրկվեց, համբուրվեց ու ստորագրություն վերցրեց համերգի օրվա առավոտը: Համալիրը լիքն էր, սաղ տժացին, Սուրոն էլի դուրս եկավ ու նվագեց Փառփլների հետ, տժացրեց, հայերը, վրացիները ու պարսիկները Գիլանի հետ սպեցիֆիկ ակցենտով երգեցին "Սմոոոոուք օն դը վոթըր, ա ֆայըր ին դը սքաա~այ" ու տենց: Այո, այդ օրը դիփս էլ փառփլ էինք, կասկած չկա: Հայոց բլոգոսֆերան էլի էքստազի մեջ էր, և ոչ անհիմն, ինչ խոսք:

Վարչապետը և Փառփլը

Փառփլների փառաբանումը կառավարական մակարդակով` քյառթերը մանթո են

Փառփլ էր նաև Վարչապետը: Պարոն Սարգսյանի` Խորապես Մանուշակագույններից հիացած լինելու փաստը հայտնի էր վաղուց և զարմանալի չէր իր ուշադրությունը Գիլանի և մնացած Փառփլների նկատմամբ նրանց` Հայաստանյան հայտնությունների ժամանակ: Սակայն եթե ոչ պաշտոնավոր հայ, պարսիկ և վրացի ջագի-ջուգիները պետք է ստորագրություն և լուսանկար պահանջեին Փառփլներից իրար բրդրդելով, ապա Վարչապետի համար Փառփլների հետ հատուկ աուդիենցիա կազմակերպվեց: Ինչ ուզում եք ասեք, բայց կայֆ ա, երբ կառավարության շեֆը ճաշակով մարդ ա: Ի դեպ, մի քանի օր անց Բարքեմփի ժամանակ Վարչապետը կարծիք արտահայտեց, թե ելնելով իր բլոգում տեղի ունեցած մեկնաբանությունների` հայոց բլոգերներն այդքան էլ ռոք-երաժշտություն չեն սիրում (տես պրուֆլինկը 1.55-ից): Սակայն շուտով պարզվեց, որ մեկնաբանությունների պակասը կապված էր նախանձի հետ: Ի դեպ, որոշ անաստված սկեպտիկներ, հիշելով Վարչապետի մասնակցությունը Ամառային սրաչում և նրա արտահայտած այն միտքը, թե Ամառային դահլիճը "ճարտարապետական արժեք է, բայց ոչ պատմամշակութային", նշեցին, որ Դիփ Փառփլը ռոքային արժեք է, բայց բնավ ոչ համաերաժշտական: Դիպուկ պռիկոլ է:

Արտաշը` հայ ազգի ինքնության պաշտպան

Արտաշն ընդդեմ բրիտանական կեղտոտ իմպերիալիստական ջագի-ջուգի թափթփուկների

Հետաքրքրաշարժ, ինչու չէ հոգեգզգզիչ մի իրադարձություն տեղի ունեցավ Չորրորդ հայտնության օրերին: Բանն այն է, որ բառացիորեն երկու օր անց Փառփլները պետք է զիջեին իրենց տեղը մեծանուն հայազգի երգիչ, գուսան Արտաշ Ասատրյանին: Մոմենդը էլավ Արտաշի մամլո ասուլիսի ժամանակ, երբ պարզվեց, որ հայոզ զլմներից քչերին է քորում իր դարակազմիկ մենահամերգը և նրանց մեծ մասը ընգել է Փառփլների հետևից: Արտաշը զարհուրեց և կասկածի տակ դրեց Փառփլի դերը ռուսական հեղափոխության մեջ: Պատմում է "Առավոտի" թղթակիցը.

Մինչ լրագրողների ներկայանալը, ստիպված էինք «ասմունք» լսել. «Եկեք այսօր, դարձեք մեր սիրելի Արտաշին սեղանակից...», հետո էլ ասմունքող Լիանա Զուրաբյանը հիշեց Ջիվանուն. «Հայը հային կվնասե, օտարք երբեք մեղավոր չեն, հայերու սերը կպակասե, իրար սիրելու սովոր չեն... օտարին կգովաբանեն, իրար միշտ դավաճանեն: Այսօր լրատվամիջոցները օտարին լուսաբանելու են գնացել»: Ավելի ուշ նա բարկացած ասաց. «Էս «Արմենիան» ո՞ւր ա, «գալուբոկների» թեմա լինի, կգան կնկարեն»: Ասուլիս էին տալիս Արտաշ Ասատրյանը, համերգի գեղարվեստական մասի ղեկավար Գրիշա Սանդալյանը, դուդուկահար Վարդան Գրիգորյանը, երաժիշտ, երգահան Լեւոն Աբրահամյանը: «Հրատապ նյութ կա՞ր, «Deep Purple»-ն է՞ր հրատապ, մեղք ա էս ժողովուրդը, սենց էլ էս ազգը կործանվելու ա-գնա: «Deep Purple»-ին վաղուց իրա երկրում են մոռացել, գնացել: «Deep Purple»-ն էդ ի՞նչ եղավ, որ մի հատ էլ...»,- այսպես սկսեց ասուլիսը Գ. Սանդալյանը: Հետո էլ, թե. «Ո՞նց ենք խոսալու երեխեք, ասե՛ք, ձեւը չգիտենք»:

Փառփլները ժողովրդական բանահյուսության մեջ

Դիփս էլ փառփլ ենք

Լեգենդը պատմում է հետևյալը. 1990 թվական, ցուրտ&մութից հինգ պակաս, էս փառփլները տժժցնում են Համալիրում, հետո գնում են ռազդիվալկա մի հատ պլան շունչ քաշեն: Մեկ էլ մի հատ քյարթ ա մտնում, սենց թարս նայում ա, ասում ա` "Ապե, ստե ձեզնից ով ա՞ Դիփփառփլը՞": Էս տղեքը զարմացած իրար են նայում, մեկ էլ Գիլանը ասում ա` "Բրատ, մենք ստե դիփս էլ փառփլ ենք":

Դիոյի վերջին խոսքը

Գիլանի ու Փառփլի չորրորդ հայտնությունից մի քանի օր առաջ իր մահկանացուն կնքեց մեկ այլ կարգին տղա` Ռոնի Ջեյմս Դիոն, որը Գիլանի, Այոմու, Բլեքմորի ու այլ կարգին տղեքի մոտիկ ընգերն էր: Լեգենդը պատմում է հետևյալը. Դիոն պառկած է մահճակալին, գիտակցում է, որ սեքսը, դրագզը և ռոքնռոլը եկել են իրան տանելու այնտեղ, ուր կան Ջոնը, Էլվիսը, Ջիմը, Ջենիսը ու Ջիմին, ուժերը քիչ-քիչ հեռանում են: Շուրջը հավաքված են մոտիկ բարեկամները: Շունչը փչելուն մնացել են հաշված վայրկյաններ: Դիոն մի կերպ գլուխը բարձրացնում ա, հավաքում ա վերջին ուժերը ու ասում ա` "Համալի~ր...": Ու վերջ:

Հղումներ

• Խորապես Մանուշակագույնի 2010-ի հայաստանյան այցը` ՀամահայկականԼուսանկարի բլոգում:
• Սուրոն պատմում ա, թե ինչ կայֆ էր նվագել Գիլան ու այլ Փառփլների հետ:
• Արտաշն ընդդեմ օտարածին Փառփլների
• Սմոոոոոու~ք օն դը ուոթըր, ա ֆայըր ին դը սքաաաա~յ
• Այստեղ մտնելով կարող ես ասել քո ոչը բրիտանական կեղտոտ իմպերիալիստական ջագի-ջուգի թափթփուկներին